Categorie: Spelen Dat Het Donker Wordt

Ijsveld, glazen oog.
Op het orgelpunt stilte
kucht droogjes een gans.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018)

Hij weet zich aan beweging meegedeeld,
telt met haar de reeds behaalde waarden.
Hier wat ter vervollediging hem toekomt,
plaats, tijd, uitgesproken nummering

en daar wat niet. In kringen wordt een vijver
wel zijn daad aangemeten. Wat niet past
verdwijnt en drijft zogezegd meteen al
boven. Het vriest niet, maar toch zal het

zonder warmte zijn. Likkend aan het mes
vreet ook ter dood een wolf zijn bloed.
Haar huiveren schermt hem van de koude

af. Opnieuw zegt hij haar zo het leven aan,
hoe het hem door haar werd aangedaan. Lente.
De steen vervult de boog die hij beschreef.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Vliegt en slaat dan plots in drift de veer
zijn hand en wendt het wiel zich van hem af.
Verging niet ieder die de schoten in de heuvels
hoorde en de rivier betreden wou het zo ?

Zij zwijgt en beent zich uit bij wat hij schreef,
een daad die van haar lijf geen punt verving.
Wie leest wat zij zo sierlijk meed als ongehoord :
het aanslaan, namelijk, in stilte van een do?

Werpt hij nu te vroeg zijn blik haar toe,
zij keert zich af en spiegelt in een droom
haar leegheid aan zijn volle schroom.

Bos. Een hert duikt op, zij noemt het ree.
Het wintert weer, zij mompelt nog en eet
wat moet. Hij drinkt wat, breekt en bloedt.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Grimmig groent bijtijds ontworteld dagelijks
de stramme stam wat aan. Scheuten worden
bij de late vorst door haar ontraadseld
onder zode : misverstand, want zonder zijn

was onder mos zijn woeden een toonbeeld
van duurte: goud, gestolen van de zolder
en voor wat schamel geld als tijd verheeld,
werd zo bij haar van nijdig ros het zinnebeeld.

Met niets van hem nog is zij ingenomen,
doet zijn woord in kranten af als kolder
en houdt niet op te smeken, onderkomen.

Verharde wegen tonen op zijn jaagpad niet
hoe hij haar snuivend zocht en dronken hakte,
hakend naar ’t moment dat haar verliet.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

i.m. Samuel Beckett

De lucht klaart uit. Een open venster staat
open op de hemel en hij staat hier en hier
staande is het afgelopen. Stilte, volle maat.
De heg wordt groener dagelijks en dagelijks

dichter en dichterbij hier een beetje zelfs.
Het land vergeet hem staande en hij het land
en het vergeten duurt het denken verder uit
tot het sluiten plots zich imploderend sluit,

alsof het met die plop iets imposants
poneren wou, maar het spreken zelf dan
breken zou. Bonte gekte is het, blijdschap

uit de gaten in de muren van het rot en de heg
wordt groener elke dag en hij staat hier en
staande is het afgelopen. Niet. Verder. Hij.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

De barst breidt uit. Een lauwe wind bekrast
het zilverwerk in bomen, een merel vreet zich
geel gebekt door ’t laatste ijs de modder in.
Als hersenvocht vloeit uit de open huizen

in dampend grijze golven vol van hondenhaar
de doodsbevlekte winter weg: de angst
verbeeldt zich in een groet, een overslaand
gebaar, een schoongemaakte hal zegt kom erin

maar weet zich nat nog met de voet getreden.
De lente lacht zich hol in helse stormen,
en droomt zijn nachten geil vol bloei,

en ’s ochtends stijgen zwermen witte meeuwen
hoger dan de dreigend lage zon hen kleurt,
hem priemend wekt tot oog in wat gebeurt.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Een voetnoot nog, een praatvaar op pamflet,
een buitenkans is dit gekleurd missaal
door Congolezen in de gleuf gemurwd
van dode huizen. Op kraaknette lakens ontvangt

met zure port en toastjesmeel het salon
de maandagavondrevolutie. Verzilverd is
sinds lang het werk dat nooit voltooiing
vond, tot rosse streep geroest elk zwaard

dat zich een waarheid boorde: in een lade
die de tijd ontloopt vreet een virus al de
dagen aan en niemand kan de zee nog lezen.

Een mens, bevroren tot een vaak bekraste zuil
van rook in ijs, branden dra de letters door :
een voetnoot nog, een praatvaar op pamflet.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

In havens opgebaard, vuurrood geprangd
tussen drijfijs en grondvorst, hout,
des zomers rot van zee gehaald en toen
de herfst het vale zeil verregend had,

voor dood aan land geklonken, verlinkt
als brug aan polderwegeltjes, een mijn
ter ondersteuning van de diepste schacht :
scheepsskelet dat nu zijn kamer tooit.

De zondagsverf gebaart in overvloed
van voorjaarsstorm en triest gemis
aan klaarte die de kruik hem schenkt,

maar dat het later barsten moet is hem,
die onder golven dekens haar te water
laat, een kwade zorg voor morgen.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Op een winteravond slaat de wereld af
en in het licht daarvan, per zilverling,
drupt elke tel de tijd als lek gerinkel
uit aan hun stad verknochte kranen.

Hooguit blijft een laatste meeuw nog
krijsend uit het zwart betakte grijs
gesneden tot ook haar schreeuw zich nestelt
in het ijs op het oog van de nacht : bid

tot het licht dat ijlings uit de kamer vlucht,
en bid tot de stem die naarstig, slag op slag
uit poederdroge rozen wordt gebannen, bid

tot de rillende engel die zich in ademnood
het gedoodverfde ding benoemt, een ik, bid
dat daarin nu dit alles nog verzinken mag.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Valt, hoe plots ook: een goed oog erin.
Je hebt voordien en weet
hoe ook uiteindelijk het laatste

pluisje van de paardenbloem iets
raakt. Ondraaglijk echter,
telkens deze winternacht,

wordt de herinnering
aan hoe het spel het licht deed duren,-
alsof het zo niet verder kon.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

In tegenspraak jezelf de vloek ontzeggen,
verblind door hoe de zon zo ijzig laag
in je oog steekt en murw van de wind
die weer de andere hand dient aangeboden.

Een hoofdvol kiespijn schud je
meewarig de woorden toe,
voor het kwaadste spreken uitgedost :

het leed, zonder twijfel,
is de stilte aangewezen,
en waanzin het klapwiekend uitslaan
van luttele veren. Heroïsch

wordt er zelden des winters
een leven de dood aangedaan.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Toen in stilte mij vergeten al
uw ruisen overdonderde
en, verdord, een druppel regen
mij een zondvlaag horzels

in de nek was, brak mij nog
van u ontdaan elk streven af
op haarfijn cru gerekte,
zeeomspoelde stippellijnen;

toen brak, als steen van roos
gebarend ik, in mijn kalende
zwijgen op de kiestoon af en zei :

“in deze vloed een spitse schelp,
stuk gevormd, deels gelaten,
datum bij het loze van uw aarzelen”.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Los en leg weer aan : vat in
luwte de verwaaiende galm.
Hoor toe, herdenk de spankracht

van de kramp bij het bokkig
stampen van beslagen winter-
hoeven. Nu vermanen de dagen :

luister, oog je het al ?
Offer een gebaar, teken
niets, snuif Siciliaans.

Bij goden dit voorjaar
doorzeefde rozen in de afslag-
bak : sla toe, sta op, verga.

Toeslaan, opstaan, vergaan.
All together now :
(pang, ing, dedede)

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Als, zo

wil ik je het nog zeggen,
een glas met zingende rand,

een speelplein en jij
er loeiend op, diepgroen
beslagen als een boon
die je na het koken

schrikken laat, net,
zo wou ik nog,

nu de bel ging.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

De gestalte die je was, daareven,
de wandelaar die toen halt hield,
zich omdraaide, vervaagt al

in het park : wellicht geurde
er nog wat, dacht je het nog te
vatten als verwelkte bloesem

in een brandkast, een verhaal dat
afgesloten zijn plaats bewaart,
waar het niet eens wenste te zijn.

Loodzware, dichtslaande deur: zo
klinkt dan de klap die de droom maakt,
als hij stilvalt, vierkantig door

de opgehouden leegte op de stilte
ploft, zich verder slechts als lijk
laat lezen, uitgestrekt

op de plaats waar je was,
die verdween, net,
toen je halt hield.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Rond gesleten stenen stapelen
zich af. Omgord
gevaarte splijtend

in de barst van de afgewende blik.

Anus mundi. Rook en

’s morgens op de marktdagbus
het torende zicht
op het naar je geaardheid
krullende wicht.

Roos: lekker stuk.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Met open mond aanzie je telkenmale
de zonsverschuiving, hoe ze van je vingers af
vergaat en op de tip van je tong

die haar instemmend toeklikt, ligt
in de heilloze nacht als laatste knik
de geblokte naam die je ophikt, waarna
het hoofd het melkwitte tafelblad
rijkelijk aandikt. Onderhands

tikken de nagels vergeefs nog een metallieke
zang, vergeefs als het vergeefse vleugelwieken
van de vlieg die de weg uit je haar verloor.

Naderhand klem je de dag koppiger
tussen je tanden, vergeet nooit nog
het blauwe bedrog in de spiegel,
de gesloten belofte, ooit :

brandlucht van een eertijdse dageraad.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Bijna kinds aandoenlijk al,
dit tekenen namelijk van dingen
als wolken tegen een ongehoorde zon.

Het zomert, maar hoe vet je ook
de lijnen aandikt, zichtbaar blijft het
slechts waar het ophoudt. Zoals het

hoort, denk je, kind dat stijfhoofdig
toegeschoven lege flessen vult, zo
koester je de dampen, wil je vast

de kringloop van water als kortstondig
heilzame koelte een wang aanhouden:
deze, dan deze, en gindse, gindse.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

dv 2018 – “the joy i had before you ruined my memories ” -bister-crayon, A4

Delicaat, als in reclame,
ligt haar hand, nog nat,
net nog, ach:

laat maar.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Terwijl je de hand aangrijpt, herlegt
die zich duizendmaal eerder al in de plooi,
zoals net zo vele dingen de kus
op een gekloofde lip kil droogwaaien.

Terwijl je al in een schip de wereld
af wil varen, blijkt net dat het
een bolwerk is, en jij, ermede ingenomen,
prijst het al van renaissance de wolken in.

Terwijl er op papier nog nooit en nu
niet iets staat, heb jij het haar
al onomstootbaar toegeschreven.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Bezoek je een stad, verwordt ze
voor je ogen, verheft zich
en midden de werf is ze al

jij met je kind en zij met je kind
en wij met je kind, kortom
de hele etage van het plein
zodanig zonnig lachend vergeten,

dat de treinen al vertrokken zijn
in de bel waar je stond
de stad te bezoeken,

alsof het onmiskenbaar was
dat je haar al miste
voor ze je vergat
op het genoemde plein,

dat je het je nooit zou vergeven
haar lach te vergeten.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

dv 2018 – “asemic essay on the futility of human endeavour’ – bister & crayon, A4 – €25

Voluit een roos, spreek je
haar uit : blauw, zeg maar,
als het blauw in het glas
van een blauwe knikker.

Trapsgewijs misschien
raak je haar aan, af?

Niet: geluid dat ze dan
niet maakt alsof je
een vlezige oorschelp
een vraag krabde.

Een verhaal tot stilstaan
toe bezongen, zeg je,
zang, maar onderdehand…

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

dv2018 – “walking to the moon” – bister & crayon, A4

Blauw rondom de galmende
ruimte met, net als
in kathedralen eertijds
gezangen, het snerpende snijden
van zandsteen ter verstomming
van de enkeling die niets gegund

dan in orgelpunten stilte het
rustgevende razen van veraf
het stadsverkeer, gehurkt

de kogel draagt die aan
draden hoog gespannen hem
een holte drukt in het
achterhoofd : zo

boort zich tergend traag
de wereld een begin.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

dv 2018 – “initiatie” – A4, bister & crayon

Niemand had dit loon. Het werd hen,
de toegewijden, trouw toegediend :
de blonde haren die vergelend sluik
haar ogen derfden, haar mondje droevig

vol verwondering en hij, vergeefs nogal
en droog des ochtends als doordrenkt
papier van kranten de tafelen opgedrukt.

Merz. Steeds vaker en dieper dan ooit
stootte de gedachte door : het was
als niemand dat hij waarlijk telde.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

dv 2018 – “Kommerz – a tribute to Kurt Schwitters” – A4 –

Beperkt tot het park in de stad staat de maan
en spiegelt zich een honds bestaan
in de vijver verwaterd, verwijfd
door wandelaars, als vrouw ingelijfd
in hun spraak van zon en zij moet zwijgen.

Kaal en wild rees de maan in jouw nacht,
een vrouw met een lijf dat sprak zoals jij,
naakt met sikkels taal, manhaftig
de gedachte spinrag schijn verscheurend,
altijd vol haar waarheid openbarend.

De stad heeft jouw stem in haar stenen gesmoord.
Beperkt tot het park in de stad staat de maan.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Op het onmetelijke ijsveld dagelijks
het inslaande woord
dat zich wederkerend
door de herinnering van dingen
naar hun stilte, stilstand boort.

Duizend Poolse moeders
zoeken broodloos, zwak,
de Oostzee af, richting Kattegat.

Daar verdween die niets hoort
een schaatser, duider van het wak.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Bloemen bogen, takken zongen mij
en bomen spleten voor de letters
van mijn bril. Mij mede
viel geen woord te houden, het

sterft nu als kreet het landschap
in en de treurnis smaakt zoet
om al het verdwijnende.
Suikerranden, fruit en fancy,

vliegen in het leeggezogen glas,
spinzieke poes op mijn buik.
Van niets ontstane gezegende

eenheid : logge leeghoofdige leden
laten mij ontzenuwd achter,
vanzelfsprekend toe in hun midden.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)

Nergens heeft hij zijn tijd mee.

In droomoorden buitenissig sissen
op zijn bijten alle zonnevruchten.

Onder vliezen knarsen tegendraads
de afgeknotte wieken.
Hij noemt zichzelf de stekjesneger
steunend op uw stok.

Dorstig weifelt hij wel eeuwen,
draait op zijn weg slangen
bezwerend alle stenen om.

Hij tafelt waar hij kan.

De schaduw van een cactus
is hem hoog en breed genoeg.

Niets overvalt hem zo
als eten, dat hij bij wijle van lachen
niet meer kan.

’s Nachts smeedt hij gebaren
van wat voorhanden is :

verroeste oren van komforen,
kippengaas waaruit je pluimen plukt
prikkeldraad met menselijke rest,

zwarte dozen, blik waarvan
het opschrift moet
verwijderd.

’s Morgens schiet het verwerkte
terug in zijn kaduke
vorm : hem ontzegt

men de wereld, hem betitelt
men de vreemdeling,
een voddenman.

Dan draait hij zich
tot u, zoeker
van bronnen, om
en, dorstig,
om.

uit ‘Spelen dat het Donker Wordt’ (1995-1999/ rev. 2018-2019)