journal intime #94

jt94 – il se passe quelque chose la – BAL LAST

in het Frans gebeurt het niet, maar hij. als Jean Oury wil zeggen dat er iets gebeurt, daar in die Fabrique du Pré van hem, dan moet hij eerst over ‘hem’: er gaat iets ‘hem’ voorbij daar: het gebeuren dat verder even onpersoonlijk en abstract wordt gedacht als in eender welke andere taal (voor zover ik die ken en da’s dus niet bijster ver), moet in het Frans eerst door de mannelijke zijnspoort.

als het regent valt dat zo niet op (dat hij regent – ‘il pleut’) maar omdat het gebeuren reflexief is, is het wat opvallender: hij moet zichzelf nog ’s voorbij, en, dat weten we, daar heeft Hij het soms knap lastig mee.

ja, ik weet het. stilstaan bij dit soort versteende eigenaardigheden in een taal wekt wantrouwen op, in deze tijd. dat heb ik al mogen merken. het nazisme heeft de deur van de historische taalkunde te fel besmeurd. ik vond en vind dat doodjammer, want op ‘Germaanse’ (ik studeerde, lieve kindjes, in de tijd dat talen nog per familie werden bestudeerd, da’s nu ook al niet meer nodig/wenselijk) vond ik het vak Historische Taalkunde eigenlijk het enige boeiende. ik bleef dan ook maar uit die lessen weg, stel je voor dat ik mijn verachte studierichting (ik wou filosofie doen, maar dat mocht niet) ook nog interessant ging vinden. nee, ik vind dat geen gemiste kans, mijn universitair débacle. bij de betekenaar ‘gemiste kans’ denk ik aan geheel andere euh, dingetjes.

elkwegs: dat is dus een spijtige toestand, die obstructie van de historische linguistiek, want de taal heeft haar eigen Fabrique du Pré waarin ‘vanalles’ gebeurt dat sporen nalaat en die worden momenteel nauwelijks nog onderzocht.

maar ook dat verandert wel weer, binnenkort, markeer mijn woord .

ik haal die il-kwestie hier omdat die noodzaak in het Frans om telkens in die termen te spreken mij een serieuze hinderpaal lijkt om te kunnen twijfelen aan de vanzelfsprekendheid van het Zijn, de basisvoorwaarde om te komen tot de Neo-Kathedraalse Eclips in het Moment (onze versie van het zen satori ding). il est incontournable! wee o wee: mijn Gignomenologie gaat nooit doorbreken in de francofone wereld! il n’y a rien à faire, de nijdigaard!

seg, wat denk je, zou het niet zo zijn dat wij allemaal wel hetzelfde brein hebben en daardoor min of meer allemaal op dezelfde manier denken maar dat wat dat betreft de taaldiversiteit zorgt voor een openheid die maakt dat we niet vastdraaien in onze eigen code? ik heb altijd gedacht dat we die diversiteit echt nodig hebben en dat dus die Babelse vloek eerder een zegen was. men zegt altijd dat we minder gewelddadig worden als we mekaar maar beter begrijpen, maar ik geloof daar niet zoveel van. eerder het tegendeel. zonder die taalverschillen hadden we elkaar al lang geleden de kop in geslagen. als ‘ja maar zo bedoelde ik het niet’ niet meer werkt is de kous te snel af.

maar goed. iets geheel anders wat ik vandaag bedacht bij de Oury-lectuur is dat Freud ook wel heel erg bepaald werd in zijn denken door de Romantische Bildungs-gedachte die in zijn tijd nog gemeengoed was. een karakter werd opgebouwd, dus is het maar logisch dat je een onbepaalde onderlaag hebt die alsmaar vaster en complexer wordt.

in onze degradatietheorie zullen we dat toch ietwat moeten herzien. als het ego bij Freud van alles nodig heeft qua negatiemechanismen ‘pour pouvoir se construire’ zoals ik vandaag bij Oury lees, dan is dat streven naar het gezonde ik als een voltooide werf enkel vanzelfsprekend als je evolutief denkt. dan valt ook die eigenaardige reflexieve wending in het ‘se construire’ helemaal niet op, net zoals er in een album van Suske en Wiske er geen haan naar kraait als Jerommeke in staat blijkt om zichzelf op te heffen: de sterkste man ter wereld kan dat nou eenmaal, dat weet toch iedereen…

misschien, opperen wij dan uiterst voorzichtig want er resteren ons nog amper een lezertje of vier, misschien is het toch meer aannemelijk dat de boorling in zijn verworpen staat en geconfronteerd met de taterende Ander niet anders kan dan afdalen in de schizofrene hel van het Ik, compleet met haar locale kringen van de taal?

ik wil wel ’s bekijken wat dat geeft als je die hele Bildungsgeschichte van Freud 1.0 in haar Lacan-update die de toevoegingen van Freud 2.0 blijkbaar veelal ongedaan wil maken, van in den beginnen (en ver daarvoor) omdraait, en je je luidop (maar toch best niet te luid en in een beveiligde omgeving) afvraagt hoe het zover is kunnen komen dat alles in onze samenleving erop gericht is op onze nieuwe exemplaren zo snel mogelijk te laten degraderen tot de normopaten die onze ‘werkelijkheid’ beheersen, euh, wij dus, al bestaan er ernstige twijfels of ik nog wel bij die wij der niet-waanzinnigen mag gerekend worden.

als het onderbewuste, zoals Lacan zegt, inderdaad als een taal georganiseerd is, dan zou dat ‘gebied’ net zo goed een toonbeeld zijn van menselijke onmacht, maar dat geloof ik eigenlijk nu al niet meer. maar om uit te zoeken hoe het dan wel zit, moeten we dus eerst een werkbare kennis van de bestaande theorie verwerven. aha, juicht, verworpenen der aarde, we hebben een excuus!

we gaan nog veel moeilijke boekskens mogen lezen, denk ik , vooraleer we dat soort vage noties in een de fragiele snoepjesmachine van de falsifieerbare hypothese kunnen frommelen om er dan met veel gehamer wat schamele resultaten uit te prutsen, papierkens handleiding bij een gummibal, die niemand wil lezen laat staan geloven.

een ronduit zalig vooruitzicht, vind ik dat, een ware vista van rust en vrede in deze uiterst beklemmende tijden…