Za 1403 Film Paris, Texas van Wenders op tv. De cel in de peep-show: niet alleen dè seksuele oplossing in de Aids-era, maar ook: de spreekkamer in de gevangenis, het parloir van tante soeur’, en een biechtstoel.☐ De broosheid van het menselijk lichaam: systematisch geweerd uit de media? Afgaande op de media zou je het idee kunnen opdoen dat het menselijk lichaam overal tegen opgewassen is. Terwijl al het gemis van een paar tanden een leven flink kan verpesten. (En is dat besef een gevolg van de tijd of van de leeftijd?)☐ De broer van Roger die professor is in B., op grote voet leeft met een chique villa bij Knokke enz. Blijkt bij een zware oplichting betrokken, gaat uithuilen bij zijn zieke vader, bij een schatrijke oom (ex-bezitter van Zuidafrikaanse mijnen) die hem van zijn zwart geld de nodige 180 miljoen frank (sic: zo gaat dat daar!) bezorgt, waarschijnlijk om de eer van de familie te vrijwaren (de vader heeft een indrukwekkende roep van integriteit), met als enige symbolische compensatie dat hij zijn onroerend goed zou verkopen. De oom is ondertussen gestorven, en de prof vertikt het om zijn huis en zijn villa te verkopen, hij is die aan zijn stand verplicht, enz. ☐ MAChine: de remmingen zijn verschoven van het schrijven naar het uitdraaien (dus toch: het op papier brengen). Ik moet me echt forceren om brieven, notities e.d. die op scherm en schijf klaar zijn nog te gaan printen en versturen. ☐ 30 en zelfs 20 en 10 jaar geleden was het ondenkbaar dat anaal verkeer zo ter sprake kwam in de media als nu. Godgeklaagd dat dit alleen door de Aids-campagne mogelijk moet worden. Zou Michel Foucault daar nog rekening mee hebben kunnen houden in zijn werk? Seksuele informatie als nevenprodukt van medicalisering van de seks.☐ De verloedering. Het toenemende aantal magistraten dat in opspraak komt. In de jaren zestig waren het onverstandige cynici van het soort van Daele of Depeuter die ervan uitgingen dat de hele boel (en o.m. de justitie, of de literatuur) corrupt was. De verstandigen hielden het ervaoor dat, ook al was de boel niet corrupt, de justitie een klassejustitie was, de literatuur een klasseliteratuur enz. Eerst nu blijken de domme cynici gelijk te halen. Waar ligt de oorzaak? Die generatiegenoten van me die nu door de mand vallen: hebben ze zich doelbewust van meet af aan in een corrupte-carrière begeven? ( een gedrag dat dan enigszins symmetrisch is aan dat van hun contestanten-tijdgenoten?) of zijn ze geleidelijk gedemoraliseerd- en waardoor? Niet prettig, zo te kankeren als een oude zak. Maar: het is nu eenmaal zo dat godverdomme alles verkeerd loopt? Mogelijk dat je daar met de jaren gevoeliger voor wordt, maar er zijn toch wel degelijk objectieve gegevens. (Het centrum voor hulp aan misbruikte kinderen CRIES dat een netwerk van kinderprostitutie blijkt te hebben opgezet.) ☐ J.J. Voskuil, Bij nader inzien. Ten slotte ademloos uitgelezen. Alvast een sociologisch waardevol document. (Hoe moeilijk ik me kan voorstellen dat mensen ertoe kunnen komen elkaar ‘de vriendschap op te zeggen’!) Nogal wat humor – al vraag je je weleens af of de auteur zich van heel de humor bewust is geweest. De ‘helden’ zijn niet bijster positeif (‘Paul’is eigenlijk een handige oplichter, ‘Maarten’ een sadist). Het eindeloos herhaald sigaretten draaien, pijpen opsteken enz. mag je niet zo maar negatief waarderen: het geeft wel degelijk te denken, het indexeert personages, en je kan het desnoods in verband brengen met repetitieve kunst. En er is iets buitensporigs aan. Die roman doet het niet eens zo slecht naast sommige romans van De Beauvoir b.v. Mijn moeilijkheid heeft meer met categorisering te maken. Stel: literatuur = kunst van het geschrift. Dan kan je Bij nader inzien nauwelijks tot de literatuur rekenen. Maar je kan niet ontkennen dat je er heel wat plezier aan gehad hebt. (En: viel de blijkbare bedoeling van Voskuil op een andere manier te realiseren?) Iets dergelijks geldt voor de autobiografie van Leonard Woolf. Ga je dan een onderscheid maken tussen literaire en plezierige geschriften? Nee, want dan ga je de bedoeling of de pretentie van de schrijver in rekening moeten brengen. Je kan dus veel beter Voskuil binnen de literatuur halen; achteraf merk je dat daar wel voldoende redenenen voor zijn, ze liggen alleen niet op het niveau van de woordkeuze of de syntaxis, maar op dat van de geschiedenis en het verhaal. ☐ (Jacobs kamer) De bekende eigennamen komen nog eens terug: men voelt het einde naderen – van het boek of van het leven van Jacob? (En zou je het opnieuw ontmoeten van mensen die je jaren lang niet meer gezien hebt als een voorteken van de nakende dood moeten beschouwen?)
DR
[nvdr: het bold is van mij, dv]
