Harusmuze #414

commentaar dv@YHI

het soort auteur (m/v/o) waar ik mij in herken noem ik een Vrije Lyricus (m/v/o) . ik plak daar geen namen op omdat veel auteurs zich niet hun gehele leven bewust zijn van hun status, ja zelfs die status van ‘Vrije Lyricus’ bewust of onbewust willen ontvluchten, zich in alle denkbare en ondenkbare bochten wringen om aan de Vrije Lyriek te ontsnappen.

ik heb al snel geleerd dat het veel beter is om mensen in hun wanen te laten zolang zij zich daar comfortabel in voelen. de waarheid, wat je daarvan zien kan, is voor als het echt niet anders meer kan.

want de Vrije Lyriek mag zich vrij noemen, de Vrije Lyricus zelf heeft hoegenaamd geen keuze. de Vrije Lyricus (m/v/o) kan enkel schrijven wat zij te schrijven heeft, er is geen ontkomen aan. deze lyricus is ballistisch vrij zoals een kogel in de lucht: niets houdt hem tegen.

we moeten daar niet nodeloos dramatisch over doen (de geschiedenis wijst uit dat er al drama genoeg is in de levens der Vrije Lyrici), maar het valt ook niet te ontkennen: wij vrije lyrici schrijven alsof ons leven ervan af hangt. waarom? omdat wij goedschiks en kwaadschiks hebben moeten ondervinden dat het daadwerkelijk zo is.
eens je dat beseft, kan je beginnen van de vloek een zegen te maken, dat is tenslotte wat iedereen met haar realiteit moet doen: accepteren hoe het nou eenmaal zit, je taak helder stellen, je eraan toewijden en oefenen tot het lukt. wie weet heeft er misschien niemand wel echt een ‘vrije’ keuze.

alleen bij de Vrije Lyricus is het gebrek aan keuze moeilijk verteerbaar omdat het belangeloze dichterschap nou eenmaal geen al te sexy beroepskeuze is. ik heb het daar 30 jaar lang bijzonder moeilijk mee gehad, zelf, om mij daarin te schikken. je leest al die biografieën van Baudelaire, Artaud, Holderlin, Joyce, Chlebnikov […] en voortdurend denk je toch ‘ah neen è, niet met mij’. en toch zie je het gebeuren.

het punt is: wanneer wij het vertikken (en, geloof mij: elke Vrije Lyricus probeert dat, om, al was het maar even, aan zijn schrijfplicht, zijn schrijfneurose te ontsnappen) gaat het ogenblikkelijk en uiterst trefzeker fout met ons: ongelukken, waanzin, verslaving, geen enkele uithaal van het raastig gezusterte der Schikgodinnen blijft ons bespaard wanneer wij van het Pad durven wijken.

ja, idd: dàt Pad. het Pad van de Wenende Nacht.

vragen waarom een Vrije Lyricus schrijft wat hij schrijft, en of het niet wat vrolijker kan ofzo, en waarom doet ge niet zus of zo, al die vreselijk lompe, onnadenkende waarom-vragen, wel die getuigen dan ook van een volslagen onbegrip voor de situatie van deze auteur die enkel schrijven kan wat hij te schrijven heeft, daarbij zijn uiterste best doet ook, want als hij faalt moet de volgende het weer rechtzetten, en dat jongetje heeft het al zwaar genoeg, weer.

ja, solidair zijn we wel. uitermate en tot ver over de grens van leven en dood. dat leer je ook, dat zulks noodzakelijk is. in zekere zin, ik beken het, met excuses, schrijven we louter voor en door elkaar. wij zitten in ons hoofd.

maar lees gerust door hoor: besmettelijk is het lot niet, ik wil enkel mijn lotgenoten ter troost een mogelijke bestemming aanreiken voor de toe-stand van de jammerlijke determinatie.